Smart WorkPlace (SWP) is een kennisplatform dat diverse projecten, onderzoek, evenementen en rondetafelgesprekken organiseert om te helpen bij het creëren van slimme, gezonde en circulaire werkomgevingen. Een goed voorbeeld is het SWP Magazine: een tijdschrift vol interessante interviews, columns en rondetafelgesprekken over duurzame onderwerpen. In de laatste editie (#13), met als thema “Een fijne werkplek voor iedereen.” heeft PHI Factory twee mooie bijdragen mogen leveren.
De kracht van regeneratieve generaties: Voorbij duurzaamheid, met nieuw perspectief.
In dit artikel bespreken Geerke & Michael samen met Vincent Deinum (U-turn & Regeneratie Coöperatie) regeneratie als een nieuwe impactstrategie. Terwijl duurzaamheid inmiddels een bekend thema is en veel organisaties inmiddels een duurzame ambitie hebben, is regeneratie nog een stap verder.
Maar wat is regeneratie precies? En hoezo gaat dit verder dan duurzaamheid?
Organisaties met duurzame ambities richten zich meestal op het verminderen van hun negatieve impact, waarbij de focus ligt op de organisatie zelf. Regeneratie gaat echter verder en streeft ernaar landschappen en gemeenschappen te herstellen.
Regeneratie betekent dat we het leven centraal zetten bij alles wat we doen.
Lees hier het artikel:
Wat hebben The Farm Kitchen, Verstegen Spices, Wakuli en Lowlander gemeen met elkaar? Het zijn allemaal organisaties die bijdragen aan het herstel van de aarde en de gemeenschappen die daarop leven. Organisaties die een herstellende strategie hebben en op weg zijn naar regeneratief. Tijd om er eens in te duiken wat dit precies inhoudt!
TEKST Vincent Deinum (U-turn & Regeneratie Coöperatie), Geerke Versteeg & Michael van der Meer (PHI Factory)
VAN NEUTRALITEIT NAAR REGENERATIE
In de afgelopen jaren was er een enorme tractie op het onderwerp duurzaamheid. Gegroeid van iets voor boomknuffelaars en geitenwollensokkentypes, naar iets wat iedereen van corporate tot overheid, uitwerkt in zijn SDG/ESG/CSRD-framework. Sommigen organisaties doen dit ingegeven door wet- en regelgeving, andere om economische redenen. Gelukkig zijn er steeds meer organisaties die vanuit intrinsieke motivatie verduurzamen. Als we deze transitie afzetten op een ladder, dan krijg je figuur 1;
Hoe hoger jij je op de ladder begeeft, des te meer erken je dat het leven niet eenvoudig is. Er zijn organisaties die bewust het leven verslechteren, degene die een ontwijkende strategie volgen, zoals casino’s en sigarettenproducenten. Zij hebben winstgevendheid als hoogste prioriteit, ondanks dat dit een negatieve impact heeft op de mens en de aarde. Een ontwijkende strategie geeft je de vrijheid het leven te negeren. Plat gezegd, je kunt ermee doen wat je wil. Jij bent de heerser op deze aarde en alles staat tot jouw beschikking. Je hoeft met niets en niemand rekening te houden.
Dan zijn er organisaties die een conventionele strategie volgen. Zij proberen op onderdelen de negatieve impact te beperken maar streven nog steeds winstgevendheid na als belangrijkste doel en reden van bestaan. Daarna komen de organisaties waarvan de meeste nu een duurzame ambitie hebben, met doelstellingen, een roadmap naar 2030 of zelfs 2050 en een nulmeting op het gebied van CO2. Zij weten hoe ze willen werken aan verduurzaming en hoe ze dit moeten integreren in hun bedrijfsvoering. Vaak zijn deze roadmaps nog gericht op het reduceren van hun negatieve impact.
Klim je omhoog op de ladder, dan erken je eigenlijk dat er meer is dan jou en jouw bedrijf. Dat wat je doet, effect heeft op je omgeving en dat je daar spaarzaam mee om mag gaan. De bovenste twee treden van de ladder bieden een lonkend perspectief richting herstellende en regeneratieve strategieën. Op het gebied van een herstellende missie en praktijk is er bewustzijn dat het leven eigenlijk helemaal niet simpel is, maar dat het een samenhangend geheel is van relaties. Allemaal (groepen) levende wezens, ecosystemen en plekken op de aarde die met elkaar verbonden zijn, invloed op elkaar hebben, bewust of onbewust. Verder gaan dan duurzaamheid is jouw eigen plek erkennen in het levende systeem waar we ons in begeven. Dit is waar herstel en regeneratie begint.
WAT IS REGENERATIE?
Regeneratie betekent dat we het leven centraal zetten bij alles wat we doen. Op organisatieniveau is een regeneratieve organisatie dus een organisatie vol leven. Een organisatie die de pijn van degeneratie (negatieve impact) in de wereld ziet, voelt en erkent. Die besloot een andere plek in te nemen in de maatschappij. Een plek waarin iedereen positief kan bijdragen aan een wereld vol leven. ‘Waar relaties worden hersteld met onszelf, elkaar en de plekken waar we werken en leven’ (bron: Regeneratie Coöperatie).
Twee elementen zijn hierin belangrijk:
1. Het ervaren van het ongemak en erkennen van de degeneratie die jouw handelen veroorzaakt op de natuur, het leven en de gemeenschappen. Je hoeft nu niet meteen in een diepe depressie te schieten, maar zijn bij het ongemak wat hierbij hoort helpt om vervolgens te kijken welke acties je kan nemen richting herstellend en regeneratief zijn.
2. Het gaat niet alleen om het ecologisch perspectief; de natuur. Regeneratie gaat dus ook over gemeenschappen, persoonlijke en gezamenlijke groei, over hoe we met elkaar omgaan. Over ecosysteem denken en een leiderschap waarbij winstmaximalisatie en directieve aansturing niet centraal staat, maar zachtheid en ruimte voor vrouwelijke én masculiene kwaliteiten.
LANDSCHAPPEN & GEMEENSCHAPPEN
Regeneratie gaat dus over landschappen en gemeenschappen en de rol die je zelf hierin inneemt. Een toffe oefening van de Regeneratie Coöperatie die je kunt doen is jezelf, je organisatie of je afdeling in het midden zetten. Je brengt in kaart op welke landschappen en gemeenschappen je invloed hebt en waar je die invloed kunt inzetten om deze te herstellen.
Denk bij gemeenschappen aan de netwerken waarin je organisatie zich bevindt en het ecosysteem van netwerkpartners die je positief kan beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn je collega’s en hun gezinnen, je leveranciers en hun ketenpartners, de bedrijven, scholen of buurthuizen rondom je bedrijventerrein. Kan je zien welke verbindingen gelijkwaardig, positief en wederkerig zijn? En welke energie kosten, schade aanbrengen en negatief zijn?
Zijn er dan al regeneratieve organisaties? Nee, maar herstellende organisaties wel. De Regeneratie Coöperatie heeft een richtingwijzer opgesteld met 10 herstellende principes. Ze zien dat er bedrijven zijn die graag herstel brengen naar de relaties die ze hebben, elk op hun eigen manier.
Bij al die organisaties start het echter met het erkennen dat de acties die je uitvoert zorgen voor degeneratie (principe 1). Dit zie je bijvoorbeeld bij de CEO van Verstegen Spices & Sauces, Michel Driessen; “Ik wil de wereld een stukje mooier achterlaten dan hoe ik haar aantrof”. Hij erkent en benoemt de degeneratie van zijn bedrijf in het verleden onder vorige bestuurders en is vastbesloten om deze negatieve impact te herstellen en bij te dragen aan het herstellen van het landschap in de landen waar zijn kruiden vandaan komen en de gemeenschappen die zich daar bevinden. “Ik besefte dat ik via Verstegen wel degelijk het verschil zou kunnen maken. Voor de lokale boeren bijvoorbeeld. Door een bijdrage te leveren aan de ver- duurzaming van de teelt, het zorgen voor eerlijke prijzen en een transparante keten.”
HOE WERKT REGENERATIE DAN IN DE WERK- OMGEVING?
Regeneratie is dus een staat van bewustzijn, een mindset, die je ook kan toepassen in het werkterrein van de Workplace Manager. We kunnen al door onze manier van inkopen ketens en dus landschappen en gemeenschappen veranderen, als we willen. Door koffie te kopen bij bijvoorbeeld Wakuli, zorg je ervoor dat je hen steunt om de oneerlijke en complexe koffieketens te transformeren. Of door biertjes te kopen bij Lowlander, waardoor zeewier wordt geplant om de Waddenzee te helpen herstellen. Door te kiezen voor bedrijven zoals The Farm Kitchen voor onze catering, kunnen we door middel van regeneratieve landbouw boeren ondersteunen met gegarandeerde afname en seizoensgebonden plantaardige voeding die heerlijk en ook nog eens enorm gezond is: een regeneratieve win-win.
MEER DAN ECOLOGISCH; VAN RATIO NAAR HART
Nieuwe wetenschappelijke inzichten suggereren dat mensen die betere ‘interoceptie’ hebben (signalen uit hun lichaam beter voelen en benutten) gemiddeld gelukkiger zijn en betere beslissingen nemen. Hoofd en lijf (en hoofd en hart) blijken meer verbonden dan lang aangenomen in veel westerse wetenschap. Het is ook hoe we beter contact maken met anderen en de natuur. En dit is aan te leren met oefeningen en gewoontes, zoals yoga, qi gong en reiki. Transitiekundige Jan Rotmans zei het ook al: “De reis naar binnen is belangrijk in deze tijd van transities”. Misschien gaan we dan wel keuzes maken die in de lijn liggen van de herstellende strategie? En die van een regeneratieve wereld van morgen. Wordt het dan niet te groot en vergezocht? Is dit gedachtegoed niet te activistisch? We zijn toch nog maar net gewend aan duurzaamheid? Regeneratie is de volgende stap in het ontwaken van de mens en dat gaat gepaard met ongemak ervaren over de degeneratie, die we zo gewoon zijn gaan vinden. We maken de transitie van ego (mens boven de natuur) naar eco (de mens als onderdeel van de natuur) naar seva (mens dienend aan de natuur). Deze volgende stap is het wenkend perspectief om weer verbinding te maken met elkaar en het leven centraal te stellen, zowel privé als zakelijk.
